بررسی مهارت های آگاهی واجشناختی دانش آموزان تک زبانه فارسی زبان و دوزبانه فارس-عرب زبان پایه اول دبستان شهر اهواز

هدف: آگاهی واجشناختی بخشی از دانش زبانی است و ارتباط معناداری با مهارت سوادآموزی دارد. تجربیات زبانی در افراد تک زبانه و دوزبانه متفاوت بوده و دوزبانگی در دوران کودکی می­تواند رشد توانایی­های زبانی و غیر زبانی را تحت­ تأثیر قرار دهد. هدف این مطالعه بررسی مهارت­های آگاهی واجشناختی در دانش­آموزان تک زبانه فارس زبان و دوزبانه فارس- عرب زبان پایه اول دبستان بود. مواد و روش­ها: 50 دانش آموز دوزبانه (25 دختر و 25 پسر) و 50 دانش آموز تک زبانه (25 دختر و 25 پسر) در پایه اول دبستان شهر اهواز به صورت نمونه­گیری تصادفی چند مرحله­ای و مقطعی و در 3 ماهه اول سال تحصیلی 90-89 انتخاب شدند. آزمون مورد استفاده، آزمون آگاهی واجشناختی (دستجردی-سلیمانی) بود که زیرآزمون­های متناسب با پایه اول دبستان برای این بررسی انتخاب گردید. به منظور مقایسه میانگین امتیاز دو گروه، از نرم افزار spss و روش تی مستقل استفاده شد. یافته ها: میانگین نمره دانش­آموزان تک زبانه در تمامی مهارت­ها بالاتر از دوزبانه­ها بود. اما این تفاوت، در مهارت تشخیص تجانس، تشخیص قافیه و تشخیص واج آغازین معنادار نبود، در حالی­که در مهارت تشخیص واج پایانی، ترکیب واجی و نامیدن و حذف واج پایانی تفاوت بین دو گروه معنی­دار بود (0.05≥p). نتیجه گیری: نتایج به ­دست آمده نشان می­دهد که دانش آموزان تک زبانه نمرات بالاتری نسبت به دوزبانه کسب کردند. بنابراین پیشنهاد می شود تا پژوهش­های گسترده­تری در مورد آگاهی واجشناختی افراد دوزبانه انجام شود تا با شناخت بیشتر نسبت به توانایی­های زبانی کودکان دوزبانه، برنامه­ریزی، آموزش و درمان مؤثرتری صورت گیرد.